Czasami, nawet pomimo leczenia stomatologicznego, dochodzi do utraty zęba. W przypadku gdy dotyczy to jednego z zębów przednich, które są widoczne, taka utrata oznacza zazwyczaj natychmiastowe uzupełnienie braku ze względów estetycznych. W przypadku utraty zębów trzonowych, niezwykle ważnych dla zgryzu, z zastosowaniem protezy często zwlekamy, a to bardzo poważny błąd. Należy sobie zdać sprawę, że luka po usuniętym zębie to nie tylko defekt estetyczny, lecz początek szeregu dysfunkcji szkodliwych dla całej jamy ustnej. Nieuzupełniony brak zębowy może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych.
Migrowanie zębów
Migrowanie zębów, tzw. objaw Gordona polega na migracji zębów sąsiednich, które stopniowo nachylają się w stronę luki. Ponadto zęby przeciwstawne wysuwają się – np. zęby z górnej szczęki wydłużają się do dołu w kierunku luki. Powoduje to częściowe zmniejszenie wolnego miejsca i z czasem może uniemożliwiać prawidłową odbudowę utraconego zęba. Przemieszczenia mogą także spowodować nieprawidłowe łączenie zębów w trakcie zagryzania. Zgrzytanie zębami może być wynikiem ciągłego napięcia mięśni żuchwy, która przez odruchowe zaciskanie i przesuwanie dąży do starcia wysuniętego zęba, przeszkadzającego w prawidłowym zgryzie.
Zanik kości zębodołu
Ząb zamocowany jest w kości wyrostka zębodołowego; pozostawienie braku zębowego powoduje stopniowe zanikanie tej kości. Może to stanowić w przyszłości przeszkodę do zamontowania implantu lub używania protezy całkowitej. Kość żuchwy ulegają spłaszczeniu wskutek zaniku wyrostków zębodołowych, co powoduje przesuwanie protezy całkowitej podczas używania. Brak możliwości uzupełnienia uzębienia protezą utrudnia żucie, a niekiedy także mówienie.
Problemy z mięśniami żuchwy
Oprócz zaburzeń czynnościowych będących następstwem objawu Gordona (wysuniętych zębów), źródłem nieprawidłowości może być sam brak zęba. Pusta luka w łuku zębowym oznacza dodatkowe obciążenie dla innych zębów, które muszą przejąć zadania usuniętego zęba. Takie miejscowe przeciążenia powodują asymetryczną pracę stawu skroniowo-żuchwowego. W dłuższym czasie taka asymetryczna praca powoduje przemodelowanie stawu żuchwowego przy jego jednoczesnym przeciążeniu.
Problemy z pozostałymi zębami
Jama ustna prawidłowo funkcjonuje tylko pod warunkiem zachowania wszystkich zębów. W sytuacji, gdy każdy ząb znajduje się na swoim miejscu, proces gryzienia i przeżuwania zachodzi bezproblemowo. Po usunięcia zęba, bez uzupełnienia braku zębowego, pozostałe zęby zostają zmuszone do przejęcia ich pracy. Ponadto każdy ząb ma pewną wydolność fizjologiczną, po której przekroczeniu jest on przeciążany, wskutek czego może dojść do jego rozchwiania, a nawet złamania.
Język
Brak zębowy wpływa również na nieprawidłową pracę języka – także on jest zmuszony przejąć niektóre czynności w przypadku braku zębów. Duża luka zębowa może spowodować przerost języka, co może w przyszłości utrudniać stosowanie protez ruchomych. Po upływie dłuższego czasu możliwa jest stała odbudowa dużego braku zębowego, ale często powoduje ona u pacjentów duży dyskomfort. Zmniejsza się ilość miejsca dla języka i występuje uczucie pełności w ustach, które może trwać nawet kilka tygodni.
Jak zapobiegać negatywnym następstwom luki zębowej? Należy zadbać o to, by jak najszybciej po utracie zęba skorzystać z zabiegu protetyki stomatologicznej. Nowoczesne gabinety stomatologiczne oferują szereg rozwiązań w różnych zakresach cenowych. Do najbardziej cenionych rozwiązań należą implanty stomatologiczne, które pozwalają zastąpić utracony ząb, przywracając jego wszelkie funkcje, a przy tym są one najbardziej estetyczne.